Hướng dẫn: Tất cả về đi du lịch SINGAPORE với giá 7 triệu VNĐ, ăn gì, ở đâu, chơi đâu!

Đất nước, văn hóa và ẩm thực của Singapore từ lâu đã nổi tiếng thế giới. Sự đan xen giữa hiện đại và truyền thống cũng như các nền văn hóa khác nhau khiến quốc đảo có diện tích khiêm tốn này mang vô vàn màu sắc đa dạng. Du lịch Singapore đối với người Việt trở nên vô cùng dễ dàng và chi phí cho một chuyến du lịch nước ngoài này cũng không quá đắt đỏ.

Dưới đây là sơ lược chi phí ở Singapore cho lịch trình 5 ngày 4 đêm mà các bạn có thể tham khảo:

I. LỊCH TRÌNH THAM KHẢO DU LỊCH SINGAPORE VỚI GIÁ 7 TRIỆU VNĐ:

Ngày 1: (Sai Gon hoặc Hà Nội - đi Singapore )
- Hạ cánh sân bay / có thể đi xe bus hoặc tàu điện ngầm vào trung tâm
- Xem hướng dẫn đi lại từ sân bay Changi Airport về trung tâm Singapore tại đây: https://goo.gl/zq6cdH
- nhận phòng khách sạn
- 18h30: các bạn có thể ra Clark Quay (khu phố sầm uất ăn chơi về đêm tại Singapore)
- Nếu còn sớm bạn đi tiếp ra Vịnh Marina chụp hình.

Ngày 2: toàn thời gian chơi tại đảo Sentosa
- Sáng 8h00 đi Sentosa, vào lun khu phim trường Universal Studio , chi phí giá vé 74$ SGD mua tại quầy vé, tuy nhiên bạn có thể Book vé rẻ hơn qua Andy với mức giá 62$ SGD (quá rẻ). Chơi cả ngày ở đây đến cuối chiều
- Chiều khoảng 16h00 thì đi chơi tại Thủy Cung Sea Aquarium hoặc công viên nước Cove Water Park / hoặc chơi trò Sky line Luge ...
- Tối xe nhạc nước Wings of time lúc 19h40 (giá vé Andy đang cung cấp 13$ hoặc ca 20h40 giá 12$,)
Ăn uống nhẹ, tại Sentosa, tối về lại khu bờ sông Raffles ăn tối
Hướng dẫn: Đi du lịch SINGAPORE với giá 7 triệu VNĐ:
Ngày 3: Khám phá khu tiểu Ấn Little India & Chinatown 
- Sáng đi Chinatown : có khu ăn uống food court với nhiều món ăn ngon rẻ, giá từ 5$ trở lên. Nên lên tầng 2 nhé, ăn ở phố đi bộ giá chát hơn đó
- Chiều đi Little India, thăm quan 1 2 nhà thờ nổi tiếng và khu nhà nhiều mầu sắc. Phố Ấn thì bán nhiều đồ trang sức và quần áo.
- Tối : đi Night Safari xem các hoạt động của động vật về đêm / thích hợp cho các cháu bé tìm hiểu cuộc sống hoang dã (giá vé 34 SGD người lớn, 24 SGD trẻ em )

Ngày 4: Shopping nửa ngày + đi Garden by the bay + The Marina Bay Sands Skypark
- Sáng các bạn có thể đi shopping tại các khu mua sắm lớn ở Sing như : Suntec, Vivo city, Marina square... lưu ý giờ mở cửa từ 9.30 sáng nhé (hoặc muộn hơn)
- ăn trưa: nếu đi Suntec có thể ăn trưa tại quán cơm Gà Lam's khá là ngon trên food court tầng 4 hay 5 gì đó
- Chiều lên đỉnh tòa nhà Marina bay sands ngắm toàn cảnh thành phố (Marina Bay Sands Skypark)
- Khám phá khu vườn độc đáo tại garden by the bay và đi bộ trên cây cầu treo SKY OCBC tại đây. Luu ý giờ lên cầu muộn cuối cùng là 20h00 nhé. Vé thăm quan 20 SGD người lớn, 15 SGD trẻ em
- Tối ở Garden by the bay có biểu diễn Ánh sáng + âm nhạc tại khu vườn cây khổng lồ nhé.

Ngày 5: Shopping + bay về Việt nam
- Sáng các bạn có thể đi shopping tiếp / hoặc gợi ý đi các option sau : Singapore Zoo , hoặc đi bảo tàng khoa học + show diễn về khoa học vũ trụ (thích hợp dành cho trẻ em) / hoặc đi vườn chim Jurong bird / ước tính chi phí khoảng 15 - 20$ / người
- Chiều bay về lại Vietnam

Như vậy với lịch trình này ước tính chi phí khoảng: 
- vé máy bay khứ hồi : 2000k (bay sài gòn hãng Vietjet Air) / Hà Nội thì khoảng 3500k nhé
- Chi phí ngủ (hostel) : 350k / đêm / giường / 1 người x 4 đêm = 1400k
- Chi phí thăm quan (nặng nhất) ước khoảng : 2000k - 2500k
- Ăn uống : cơ bản khoảng 5 - 8$ SGD / bữa, tổng ước khoảng : 1000k / người
- Chi phí đi lại (MRT + Bus) ước tính khoảng : 600k
--> Sơ bộ cho chuyến đi Singapore 5 ngày 4 đêm là khoảng : 7000k (7 triệu) cho 1 bạn đi từ Sai Gòn nhé. Nếu tính toán kỹ hơn thì có thể rẻ hơn đó nhé.

NHỮNG LƯU Ý CẦN BIẾT TRƯỚC KHI DU LỊCH SINGAPORE:

1. Tiền tệ và thanh toán ở Singapore?

- Singapore là một thiên đường mua sắm, do vậy ở đây áp dụng tất cả các loại hình thanh toán. Nhưng sẽ tiện và phù hợp với khách du lịch Việt Nam là thanh toán bằng :

- Thẻ tín dụng (Visa hoặc Master Card) / phí thanh toán từ 3-5%
- Tiền mặt Singapore SGD / phí thanh toán ko có nhưng đã bị tính tỉ giá khi đổi tiền
Nên đổi tiền Singapore ở Việt Nam trước khi đi. Nếu bạn ở Sài Gòn thì có thể đổi tại các điểm đổi tiền tốt ở các quầy đổi tiền trên đường Lê Lợi, Nguyễn Huệ hoặc khu Bùi Viện, Phạm Ngũ Lão (nếu bạn đang ở TP HCM). Nếu ở Hà Nội thì bạn ra đường Hà Trung, các quầy không chênh nhau nhiều

2. Đi Singapore cần mang theo gì?

- Tiền lẻ: các tiền $1 – $2 – $5 – $10 và xu lẻ nên có sẵn trong túi. Bạn sẽ dùng trong nhiều trường hợp đấy, ví dụ như đi MRT, mua bán đồ ăn v.v.v
- Ổ cắm điện 3 chấu: Ổ cắm điện tại Singapore đều là 3 chấu vuông. Sẽ quan trọng nếu như không có điện sạc Pin điện thoại hay máy ảnh.
- Ổ cắm chia: dự phòng 1 ổ cắm chia 3, chia 4 hoặc nhiều hơn nếu bạn đi theo nhóm. Số lượng ổ chia tăng theo tỉ lệ số lượng điện thoại, máy ảnh v.v.v
- Giày thể thao bệt: đa số đi các nước phát triển thì sẽ phải đi phương tiện công cộng nhiều, bạn cần phải có 1 đôi giày tốt.

3. Điện thoại và các số điện thoại cần thiết

* Sau khi nhập cảnh tìm mua thẻ sim điện thoại để có thể liên lạc (Singtel hoặc Starhub là hai nhà mạng lớn và có gói dành cho khách du lịch). Một nhóm bạn có thể mua 1-2 sim rồi dùng cục phát wifi để cả nhóm cùng sử dụng. Sim điện thoại ở Sing khá đắt, dao động từ $8 - $50, tuỳ gói data và ngày sử dụng. Tuỳ thuộc vào thời gian du lịch mà bạn sẽ chọn sim với gói cước phù hợp nhất cho mình.

*Các số điện thoại cần thiết:
- Đại sứ quán Việt Nam – Vietnam Embassy +656 462 5938
- Cứu hoả/ xe cứu thương – Fire/Ambulance +65 995
- Cảnh sát – Police +65 999
- Cấp cứu tại nạn – 24-hour Emergency Road Service +656 748 9911

4. Các lưu ý khác:

- Hầu hết các điểm tham quan mua sắm đều mở cửa vào 10g sáng và đóng cửa vào tầm khoảng 9g-10g đêm, hãy sắp xếp hành trình của mình hợp lý nhé.
- Nên mang theo đồ ăn nhẹ đề phòng những lúc cần thiết. Có thể dùng khi món ăn không hợp khẩu vị, lúc lỡ bữa ăn, hoặc ăn thêm khi ít thức ăn.
-Nước uống rất sạch, bạn có thể thoải mái uống trực tiếp từ các vòi hoặc bồn nơi công cộng.
- Bỏ rác đúng nơi qui định, tuân thủ qui định hút thuốc lá những nơi công cộng. Luật môi trường ở Singapore rất nghiêm khắc.
- Muốn sang đường hãy bấm nút xin đường nếu không muốn chuyện gì tệ với mình.
- Tàu điện ngầm sẽ đóng cửa tầm khoảng 11g30, hãy chắc rằng đừng đi chơi quá khung giờ đó.
- Ngoài MRT thì xe buýt là phương tiện di chuyển rất tốt. Bạn có thể sử dụng thẻ EZ-Link để đi xe buýt. Hoặc trả theo từng chuyến cũng ok (nếu đi nhiều thì nên mua EZ-link)
- Khi đi thang cuốn, hãy đứng sát bên trái.
- Đừng bao giờ đổi tiền VND sang SGD ở khu Orchard hay các khu thương mại. Bạn sẽ bị ép giá đến ngạc nhiên.
- Nhớ lấy hóa đơn hoàn thuế khi mua những món hàng trên 100SGD.
- Bugis, Chinatown và Lucky Plaza (Orchard Road) là nơi bạn cần khi muốn mua sắm với giá cả hợp lý.
- Nếu bị lạc, đừng ngại hỏi đường người dân, họ sẽ rất vui vẻ và nhiệt tình.

5. Lưu ý Văn hóa và những điều cấm kỵ

- Không ăn kẹo cao su ngoài đường (sẽ bị phạt nặng)
- Không ăn uống trên tàu điện ngầm MRT (sẽ bị phạt nặng)
- Xuất trình passport khi mua sắm hàng hóa và đề nghị nhận lại hóa đơn hoàn thuế (giá trị hoá đơn từ 100 SGD trở lên), làm thủ tục nhận lại tiền thuế 7% tại sân bay
- Taxi ban đêm sẽ đắt gấp đôi giá ban ngày, bạn phải đến các trạm taxi mới đi được (như đi xe buýt)
- Singapore lệch múi giờ Việt Nam mình 1 giờ, ví dụ: Việt Nam 7g thì ở Singapore là 8g
- Có những khu vực dành riêng cho người hút thuốc, thường là thùng rác trước các trung tâm thương mại
- Ăn mặc: Nên ăn mặc lịch sự (áo tay dài và quần dài) khi viếng thăm chùa chiền hoặc đền thờ.
- Bỏ giầy khi bạn đi vào các đền thờ Ấn Độ và Hồi giáo. Giày thường được cởi ra trước khi vào nhà người dân địa phương.
- Dùng tay để ăn hay đưa thức ăn: Luôn luôn nhớ dùng tay phải khi ăn các món ăn kiểu Ấn hay Malaysia.
- Khi ăn đồ ăn Trung Hoa: Không nên cắm đôi đũa của bạn vào trong thức ăn. Nếu cần gác đũa, hãy để chúng trên đồ gác đũa hoặc bên cạnh đĩa hay chén của bạn. - Nếu trên bàn có 2 cái muỗng, nhớ dùng muỗng sứ để ăn và muỗng kim loại (thường với cán dài hơn) để múc thức ăn.
Di chuyển từ Việt Nam sang Singapore hiện nay đã rất dễ dàng
Di chuyển từ Việt Nam sang Singapore hiện nay đã rất dễ dàng, có khá nhiều hãng hàng không để chọn lựa như: Vietnam Airlines, Singapore Airlines, Vietjet Air, AirAsia, Tiger Airways, Jetstar Pacific… Tuỳ vào mỗi thời điểm mà có thể chọn lựa hãng hàng không phù hợp cùng giá vé phải chăng nhất với bạn.
Các bạn có thể tìm hiểu về thông tin vé trực tiếp trên website của hãng hoặc qua các bên trung gian như website FlightScanner.com, Google Flight hoặc Kayak - đây là phần mềm toàn diện có thể check và so sánh giá vé máy bay, khách sạn, di chuyển cực kì tiện lợi, có thể lọc kết quả tìm kiếm theo: giá rẻ nhất, thời gian bay ngắn nhất, tiện lợi nhất…

6. Lưu ý về xuất nhập cảnh và đi máy bay?

* Lưu ý Xuất cảnh

- Có mặt tại sân bay làm thủ tục check-in trước 2 giờ
- Lưu ý về hành lý xách tay và kg được mang theo, qui định tùy theo hãng bay và giá vé.
- Không mang quá 7.000 usd từ Vietnam và 2000 SDG khi xuất cảnh Sing
- Không mang theo các vật dụng nhọn bằng kim loại như dao, kéo, dĩa, thìa. Tránh mua về Việt Nam những mạt hàng tương tự hoặc đồ chơi bạo lực cho trẻ em.
- Không mang nước hay chất lỏng khi lên máy bay.

*Lưu ý nhập cảnh

- Nên chuẩn bị trước tất cả giấy tờ cần thiết: Hộ chiếu, vé máy bay khứ hồi (tờ giấy in từ email), thông tin phòng khách sạn
- Tờ khai nhập cảnh: ghi rõ là cư trú bao lâu tại Singapore, và ở khách sạn nào, hải quan sẽ hỏi rất kĩ vấn đề này
- Người đầu tiên cung cấp hết thông tin cần thiết và thông báo nhóm đi gồm những ai (hải quan sẽ xem xét từng người)
- Cứ tự tin trả lời những gì hải quan hỏi, Singapore đang thúc đẩy mạnh du lịch nên bạn sẽ không gặp quá nhiều khó khăn khi nhập cảnh, miễn là bạn có đủ giấy tờ và mục đích nhập cảnh rõ ràng.
- Sau khi làm xong thủ tục nhập cảnh. Bạn nên tranh thủ tìm kiếm các thông tin ở các quầy có biển “Information”. Lựa những bản đồ và thông tin khuyến mãi cần thiết.
- Nên mua quà cáp ở Changi vào ngày cuối, hàng hóa đều miễn thuế.
- Sân bay Changi là một trong những sân bay tốt nhất thế giới, tại đây cũng là một địa điểm nếu có thời gian thì rất đáng để khám phá.
- Trong sân bay có: vườn bươm bướm, thác nước trong nhà, rạp chiếu phim hoạt động 24/24h, Khu vườn Enchanted,... là những nơi bạn có thể tham quan khi chờ đợi.

7. Các phương tiện di chuyển chính ở Singapore gồm có:

Tàu điện ngầm, tàu điện trên cao, gọi chung là : SMRT
Xe bus
Taxi (cần đứng đúng station bãi đỗ để bắt taxi)
Uber / Grabtaxi (sử dụng App gọi xe như bình thường, nhưng có thêm phần Uber food)

A. Đi lại bằng MRT (tàu điện ngầm)
Hệ thống MRT Singapore có 5 làn chính và các làn LRT màu xám (ít thường dùng).

East West (EW) – màu xanh lá
North South (NS) – màu đỏ
North East (NE) – màu tím
Circle (CC) – màu cam
Downtown line (DT) – xanh da trời
Để xem chi tiết hơn các bạn nên download Map về và cài vào Smartphone cần khi dùng đến http://www.lta.gov.sg/
- Để đi tàu điện ngầm bạn sẽ có 2 cách đi sử dụng 2 hình thức thanh toán khác nhau:
Dùng thẻ EZ-link (nên dùng), giá trị sử dụng 5 năm, hết tiền lại nạp, dùng cho cả Xe Bus + MRT
Mua thẻ Standard Ticket (sử dụng trong 1 tháng, chỉ dùng cho MRT)
Các phương tiện di chuyển chính ở Singapore gồm có:
*Thẻ EZ-Link: Bạn tới bến tàu mua thẻ này sau đó nạp tiền vào dùng
Cách nạp tiền:
Bước 1: chuẩn bị tiền 5$ hoặc 10$ Sing
Bước 2: đặt thẻ lên vị trí cảm ứng, bạn nhìn màn hình thấy hiện số tiền còn lại.
Bước 3: nhìn vào màn hình cảm ứng, chọn lại hình thức thanh toán.
Bước 4: đưa tiền vào máy, đợi 1 chút cho tiền thật chuyển vào thẻ (nghe ảo nhờ)
Bước 5: kiểm tra trên màn hình xem đã có tiền vào chưa
Bước 6: nhận bill – lấy thẻ – done

Đối với Thẻ standard Ticket (cách thanh toán thứ 2 khi đi tàu điện ngầm)
Cái này dùng trong trường hợp bạn đi ít sử dụng MRT trong chuyến du lịch, thẻ chỉ dùng được cho MRT và LRT, thẻ dạng giấy. Thẻ Standard Ticket có chính sách đi 6 lần thì được giảm 10cent. Khi mua vé thì cũng bị trừ 10cent deposit, tuy nhiên tiền này sẽ được trả lại vào lần đi thứ 3. Thẻ giấy này có hạn sử dụng trong 1 tháng.

Cách mua vé & sử dụng thẻ Standard ticket:
- Mua vé lẻ, theo từng chặng ̉. Bạn phải tự mua vé ở máy bán vé tự động. Máy tự động chấp nhận tất cả các loại tiền xu, còn tiền giấy thì giá trị cao nhất là tờ S$10. Nếu trong túi bạn toàn tiền S$50 thì bạn hãy liên hệ quầy Passenger Service để đổi tiền lẻ.
Sau khi có thẻ bạn chỉ cần quẹt vào chỗ barrier (khe quẹt thẻ ở cửa) thì cửa sẽ mở để bạn đi qua. Vào ga thì Bạn xem bảng hướng dẫn để tìm đúng chuyến tàu của bạn và lên tàu.

- Bạn nhớ giữ vé để quẹt thẻ khi đi ra. (Nếu làm mất thì bạn sẽ không ra khỏi trạm được) Đồng thời giữ vé để trả lại và nhận lại tiền. Mỗi vé sẽ được trả lại S$1.
- Bạn trả lại vé tại máy mua vé tự động và nhận lại tiền của mình.

B. Hướng dẫn đi lại ở Singapore bằng Xe Bus:
Thực tế di chuyển bằng xe Bus ở Singapore sẽ rẻ hơn là đi lại bằng tàu điện ngầm MRT. Cũng có 1 số tuyến thì giá MRT rẻ hơn, cái này tùy thuộc vào vị trí bạn đứng ở đâu và đi đến đâu (khoảng cách).

Cách thanh toán tiền khi đi xe bus:
- thanh toán bằng tiền mặt (tiền giấy hoặc tiền xu, từ 1 – 2 dollar Sing), cách này sẽ khá tốn tiền, vì Lái xe sẽ không tính chính xác được quãng đường bạn đi, có thể bạn sẽ phải trả cao hơn. Không khuyến khích đi bằng cách này. Khi lên xe bạn cần thả tiền giấy hoặc xu vào box. Sau đó nhận lại ticket ở hộp màu đỏ (loanh quanh gần đó)
- bạn thanh toán bằng thẻ EZ-Link (như đã giới thiệu ở trên). Đi cách này là tiện nhất, nhanh nhất, và khuyên nên sử dụng.

Quy trình đi Xe bus:
Bước 1: lựa chọn chuyến xe Bus cho đúng – xếp hàng lên xe. Đa phần các điểm Bus bạn phải vẫy tay gọi để lái xe biết mà dừng mở cửa xe
- Bước 2: lên xe – thanh toán bằng tiền mặt hoặc quẹt thẻ EZ-link (ở cửa lên)
- Bước 3: nhận vé ticket giấy nếu thanh toán bằng tiền mặt – tại hộp màu đỏ
- Bước 4: Xuống xe: Bấm nút báo hiệu Xuống xe ở điểm kế tiếp (không bấm là coi như đi tiếp)
- Bước 5: nếu thanh toán EZ-link bạn cần quẹt thẻ trước khi ra khỏi cửa (thông thường khoảng 2 – 3 phút trước khi xe tới bến thì có thể quẹt thẻ được rồi). Trường hợp không quẹt thẻ sẽ bị tính là đi cả chặng, từ đầu bến tới cuối bến (trừ vào tiền trong thẻ)

C. Đi bộ ở Singapore
- Qua đường phải đi đúng làn đi bộ (có thể bắt gặp nhiều người qua làn không đúng, bạn đừng bắt chiếc, vì camera sẽ ghi lại, có thể bị phạt)
- Ở các ngã 4, khi qua làn cần xin đường, bấm vào nút xin qua đường, không bấm thì có thể sẽ ko qua được.
- Ơt các ngõ nhỏ, phố nhỏ, thì vẫn có thể băng qua đường mà ko cần đi đúng làn, nhưng phải thực sự để ý xe cộ.

D. Đi Taxi ở Singapore
Đây là phương tiện có lẽ đắt đỏ nhất ở Singapore đối với khách du lịch. Khi đi taxi cần phải tới đúng điểm bắt xe (ở các khu trung tâm luôn phải xếp hàng khi đi taxi)
Ưu điểm: nhanh
Ngoài ra cũng có thể sử dụng Grabtaxi hoặc Uber, giá cũng không hơn kém nhau mấy nhưng vẫn khá cao so với nguoi Việt Nam.
Một số hãng taxi bạn có thể tham khảo:
- Hãng taxi City Cab +656 552 2222
- Hãng taixi NTUC Comfort +656 552 1111
- Hãng taxi TIBS +656 481 1211

*Lưu ý:
- MRT + Bus + Đi bộ là combo tuyệt vời nhất để trải nghiệm Singapore một cách tiết kiệm và đi lại như một người bản địa!
- Hãy mua ngay thẻ EZ Link khi xuống sân bay, lấy bản đồ tàu điện ngầm (MRT), có thể download bản đồ này trên mạng trước ngày tới Singapore.
- Khi nào hết tiền trong thẻ các bạn có thể "top-up" (nạp thêm tiền) tại bất cứ máy tự động hoặc phòng vé nào. Một lưu ý nhỏ là không nên Top-up quá nhiều tiền trong thẻ kẻo để quên hay thất lạc là là mất tất.
- Trước khi về Việt Nam nhớ ra quầy dịch vụ ở sân bay để refund lại tiền còn trong thẻ.
- Download app gothere.sg vào điện thoại để tìm kiếm tuyến đường đi lại bằng phương tiện công cộng (chỉ cần gõ điểm cần đến app sẽ chỉ cho bạn nên đi cách nào tối ưu nhất, lên tuyến tàu nào, bắt tuyến bus nào và tốn bao nhiêu tiền để đến đó). App này được các bạn ở Singapore tin tưởng và đánh giá là còn chuẩn xác hơn Google!

- Download và tạo tài khoản Uber hoặc Grabtaxi để gọi xe ô tô đón nếu chẳng may bị lạc đường. Bạn cần có sim điện thoại để tài xế uber có thể liên lạc.
- Taxi ban đêm sẽ đắt gấp đôi giá ban ngày, bạn phải đến các trạm taxi mới đi được (như đi xe buýt)
- Không được hút thuốc, ăn uống, mang theo thú cưng và trái sầu riêng
- Bus chỉ dừng đón/trả khách ở trạm dừng
- Nếu muốn bắt xe bus, phải vẫy tay khi xe đang đến gần trạm dừng. Nếu muốn xuống một trạm nào đó, phải ấn nút báo hiệu muốn xuống xe, và phải báo trước khi xe đến trạm.
- Phải xếp hàng tại các bến xe bus. Xe bus tại Singapore không có phụ xe, mọi người tự giác và nhanh nhẹn khi lên xuống, di chuyển.

- Theo luật: bạn sẽ không được ngồi các ghế màu Vàng, đây là các ghế ưu tiên: dành cho người già, người khuyết tật, những người dắt theo trẻ em hoặc phụ nữ mang thai.
- Không được phép đứng khi đang ở tầng trên ở những xe bus hai tầng
- Một số trạm xe bus đông bạn sẽ phải xếp hàng, đi theo làn riêng của từng xe. Do vậy cần chú ý các biển báo để đi đúng làn vào đúng xe cần đi.

8. Thời điểm du lịch Singapore

Đất nước Singapore quanh năm cảnh sắc như nhau tuy nhiên ở Sing có mùa sale, mùa lễ hội, nếu mọi người đi vào những mùa này thì có rất nhiều khuyến mãi mua sắm cũng như các sự kiện, lễ hội để tham gia. Mùa giảm giá lớn thường rơi vào The Great Singapore (tháng sinh nhật Sư Tử quốc) khoảng từ tháng 6 đến tháng 8.
Dịp tết hay giáng sinh là lúc Sing được trang hoàng lộng lẫy nhất, nên đây cũng là những khoảng thời gian đáng để trải nghiệm đảo quốc sư tử này.

II. Địa điểm ăn chơi ở Singapore

Singapore được biết đến với diện tích bằng đảo Phú Quốc của Việt Nam, tuy nhiên số điểm vui chơi ở Sing có thể lấy hết khoảng thời gian 1 tuần của bạn mới có thể chơi hết được. Nhưng nếu bạn chỉ có thời gian khoảng 3 -5 ngày chớp nhoáng ở Sing thì 10 điểm dưới đây là những điểm bạn không thể không ghé qua. 

1. Little Indian
Đây là tiểu khu của người Ấn, rất lâu đời và mang nhiều văn hóa đặc sắc. Bạn được tìm hiểu và tham quan các kiến trúc tiêu biểu của người Ấn, các phong tục, ẩm thực của người Ấn. Tuy nhiên, đây cũng là một trong những khu nghèo nhất Singapore và không có an ninh tốt như những khu vực khác.
Một số nơi tham quan ở Little India:

- Đền Sri Veeramakaliamman: là một trong những ngôi đền cổ nhất ở Singapore. Đền do những người thợ Tamil xây dựng năm 1855 và thờ nữ thần Kali – Nữ thần Sức mạnh. Là ngôi đền có kiến trúc nguy nga nhất ở Sing.
Little Indian
- Chùa Sakya Muni Buddha Gaya
Là một trong những ngôi chùa thờ Phật được nhiều người thăm viếng và đáng chú ý nhất ở Singapore, chùa Sakya Muni Buddha Gaya thường được biết đến với tên gọi là “Ngôi chùa của 1.000 bóng đèn”.
- Khu Arcade Little India: là một khu vực buôn bán sầm uất nằm ẩn mình giữa trung tâm khu Tiểu Ấn, đây là nơi đáng ghé qua để thưởng thức ẩm thực, âm nhạc và thời trang Ấn Độ truyền thống.
- Đường Serangoon: nơi được coi là “trái tim” Ấn Độ trong lòng Singapore, nơi mà màu sắc sặc sỡ từ những công trình kiến trúc sẽ khiến bạn như lạc đến một thế giới cổ tích. Nơi mà khi bạn đặt chân đến đã ngửi thấy đủ thứ mùi trong chế biến đồ ăn của người Ấn như: nghệ, cà ri,..
- Chợ Tekk: trong trung tâm khu Tiểu Ấn và là khu chợ trong nhà lớn nhất ở Singapore. Chợ có hơn 300 gian hàng bán các loại gia vị, hương liệu đặc trưng của Ấn Độ. Là nơi bạn tìm hiểu văn hóa ẩm thực của Ấn Độ một cách tuyệt vời nhất dành cho những người thích khám phá các nền văn hóa khác nhau.

2. Khu phố Tàu Chinatown
Khu phố Tàu Chinatown có những ngôi nhà, ngôi chùa mang kiến trúc Trung Hoa lâu đời như: chùa Răng Phật (Buddha Tooth Relic) ở ngã 4 Sago – South Bridge. Trong chùa thờ xá lợi là một chiếc răng của Đức Phật. Chinatown còn có Sri Mariamman Temple – đền thờ đạo Hindu cổ nhất tại Singapore. Một ngôi đền khác cũng miễn phí vào cửa là Thian Hock Keng Temple, gần khu Bugis – 1 ngôi chùa khá linh thiêng,… 
Khu phố Tàu Chinatown 
Khu phố bày bán rất nhiều đồ trang sức, đồ thủ công mỹ nghệ Trung Quốc và châu Á, bán các mặt hàng truyền thống của Trung Hoa như: sườn xám bằng lụa, đồ gia dụng truyền thống… Ngoài ra, bạn còn được thưởng thức đồ ăn của người Hoa với các món tiêu biểu như: Ak chor mee, Bak Kut Teh, Char kway teow, Chee cheoung fun, Chwee kway , Cơm gà Hải Nam, Hokkien mee, Mỳ Hoành Thánh, Yong tau foo (đậu phụ thối), ..
Khi du lịch Singapore nên mua đồ lưu niệm ở đây vì có giá rẻ nhất, càng sâu bên trong các con đường nhỏ của khu phố giá càng rẻ hơn.

3. Universal Studio
Đây là một trong những điểm vui chơi tiêu biểu khi đến Sing. Bạn sẽ phải mất cả 1 ngày để có thể chơi hết khu này. Nơi đây mang quá nhiều sự hấp dẫn, nhất là đối với các bạn trẻ. 1 ngày vui chơi ở đây như được lạc vào thế giới khác và trải qua hết tất cả các cung bậc cảm xúc. Sức hút lớn nhất của USS là các trò chơi mạo hiểm và những nhân vật nổi tiếng của Hollywood được tái hiện tại USS.
Gía vé USS – Universal Studio tại quầy : 74$ người lớn - 56 $ trẻ em.
 Universal Studio
4. Garden by the bay
Singapore không thiếu các tòa nhà chọc trời, những khu phố hiện đại. Nhưng cũng không ít các thảm thực vật, các khu rừng nhiệt đới, dòng sông,... Chính sự hòa quyện giữa sự phát triển hiện đại cùng thiên nhiên xanh mát, muôn màu muôn vẻ đã tạo nên nét quyến rũ cho Singapore. Một trong những địa điểm khiến bạn choáng ngợp nhất là khu vườn bên vịnh (Garden by the bay). 
Khu vườn là hệ động thực vật phong phú từ Địa Trung Hải, Australia, Trung-Nam Mỹ, Nam Phi, Đông Nam Á. Khu bảo tồn nằm trong khuôn viên nhà kính khổng lồ, nhiệt độ luôn duy trì ở mức 23-25 độ C, dù bên ngoài có khi chạm ngưỡng 32 độ C. Bên cạnh thảm thực vật đa dạng, các loài hoa, các khu tiểu cảnh sinh động. Khu vườn chia làm 3 khu vực trong đó có Cloud Forest mát lịm với thác nước nhân tạo hùng vĩ. Khu siêu cây, khi đêm đến những cây khổng lổ phát sáng với những thứ ánh sáng đầy màu sắc được tích trữ năng lượng mặt trời khiến du khách ghé thăm thấy như lạc vào một hành tinh khác.
Giá vé Garden by the Bay tại quầy: 28$/người lớn, 15$ / trẻ em
Garden by the bay
5. Trick Eye Museum
Trick Eye Museum là một địa điểm vui chơi mới lạ và vô cùng hấp dẫn, với 7 không gian chủ đề khác nhau: Tuyệt tác (Masterpiece), Bí ẩn (Mystery), Hoang dã (Safari), Rạp xiếc (Circus), Thần tiên (Fairy Tale), Mùa đông (Winter) và Ảo giác (Trick World). Nơi đây trí tưởng tượng của bạn sẽ bị choáng ngợp bởi những góc nhìn 3D độc đáo và thú vị, “nhìn vậy nhưng không phải vậy”.
Bảo tàng là thế giới hình ảnh ảo diệu trên hòn đảo Sentosa xinh đẹp.
Giá vé 3D Trick Eye Museum tại quầy: 25$/người lớn, 20$/trẻ em
Trick Eye Museum
6. Singapore Zoo
Được xem là một trong số những vườn thú đẹp nhất thế giới, Singapore Zoo là địa điểm lý tưởng để tận hưởng những giây phút thoải mái, thư giãn cùng các loài động vật hoang dã. Với diện tích rộng lớn lên tới 26 hecta, gồm hơn 2.300 cá thể thuộc 300 loài khác nhau. Đặc biệt, với thiết kế mở, vườn thú Singapore không có những hàng rào thép gai cứng nhắc, những chuồng nuôi nhốt tù túng, cho phép bạn và mọi người tận hưởng trọn vẹn nhất cảm giác được đắm chìm trong thế giới tự nhiên hoang dã.
Giá vé Singapore Zoo tại quầy: 33$/người lớn - 22$/trẻ em.
Singapore Zoo
7. Madamn Tussaud 
Bảo tàng tượng sáp là một khu vô cùng ấn tương, mô tả tòan bộ lịch sử hình thành đất nước Singapore khiến việc tìm hiểu về lịch sử sẽ nhanh và nhớ lâu hơn nhiều. Chụp hình tại đây vô cùng thú vị, không biết đâu thật, đâu giả.
Giá vé bảo tàng sáp Madamn Tussaud tại quầy: 39$/người lớn - 29$/trẻ em
Madamn Tussaud 
8.Vườn chim Jurong Birdpark
Vườn chim Singapore là nơi trú ngụ của 5.000 cá thể lông vũ thuộc 400 loài, Vườn chim Jurong có một trong những bộ sưu tập chim lớn nhất thế giới. Những điểm tham quan chính không thể bỏ qua ở thiên đường chim rộng 20,2 hecta này bao gồm Trung tâm Khám phá Chim, Vườn chim Thác nước châu Phi, Vườn vẹt Lory Loft, Vườn chim Đông Nam Á và Khu đầm lầy châu Phi.

Tại đây, bé sẽ được xem chương trình biểu diễn bắt mắt với cú chao lượn ngoạn mục của những chú đại bàng, chim ưng và diều hâu khổng lồ. Để tìm hiểu thú vui nuôi chim ưng của hoàng gia khi xưa, gia đình bạn sẽ được xem cách nuôi dưỡng, dạy bay và điều khiển loài chim ăn thịt bí ẩn này.

Tại chuồng vẹt Lory Flight lớn nhất thế giới, bé sẽ có cơ hội cho những chú vẹt ăn trực tiếp trên tay và trò chuyện với chúng khi đậu trên vai.
Giá vé Vườn chim Jurong Birdpark tại quầy: 294$/người lớn, 19$ trẻ em
Vườn chim Jurong Birdpark
9. Công viên Sư tử biển – Merlion Park 
Là một thắng cảnh nằm bên bờ vịnh Marina, ở One Fullerton gần Khu Trung tâm Thương mại (CBD). Công viên rộng 2.500 mét vuông, nổi tiếng nhất với bức tượng đầu sư tử mình cá. Do có tầm nhìn rộng lớn bao quát thành phố, công viên bờ sông này đã trở thành một thắng cảnh thu hút hàng triệu du khách ghé thăm mỗi năm khi đến du lịch Singapore. 
Địa chỉ: Số 1 đường Fullerton 
Công viên Sư tử biển – Merlion Park 
10. Đại lộ Orchard
Đại lộ Orchard, khu mua sắm nổi tiếng tại Singapore với hàng loạt các trung tâm thương mại lớn hai bên đường. Là nơi tập trung hầu hết các nhãn hiệu nổi tiếng trên thế giới. Nếu tới đây vào những dịp sale bạn có thể có được những món hàng hiệu mà không quá đắt đỏ, các dịp như giáng sinh, năm mới đại lộ được trang hoàng rực rỡ choáng ngợp.
Đại lộ Orchard

III. Ăn gì ngon ở Singapore

Mức độ đa dạng của ẩm thực Singapore sẽ làm bạn choáng ngợp không biết phải lựa chọn ăn món gì. Riêng việc nghĩ nay ăn món Trung, Ấn, hay Âu cũng khó lựa chọn. Món của Sing là sự pha trộn hài hòa giữa các nền văn hóa. Bạn cũng có vô vàn lựa chọn địa điểm ăn uống, từ nhà hàng sang trọng của các đầu bếp danh tiếng hay các món ăn ở nhà hàng nhỏ, các khu trung tâm, những con phố,...
Một vài trung tâm ăn uống ngoài trời nổi tiếng ở Singapore:
Ăn gì ngon ở Singapore
- Redhill Market and Food Centre, địa chỉ: 505 Beach Road, Singapore
- Tiong Bahru Market, địa chỉ: 83 Seng Poh Road, Singapore
- Old Airport Road Food Centre, địa chỉ: Old Airport Road, Singapore
- Maxwell Food Centre, địa chỉ: 1 Kadayanallur Street, Singapore
– Chinatown Complex Food Centre, địa chỉ: 335 Street, Chinatown Complex, Singapore

1. Cháo ếch là món ăn nổi tiếng của Sing, một món ăn không thể bỏ qua khi tới quốc đảo này. Cháo được nấu trong nồi đất với mùi thơm đặc trưng từ thịt ếch, hành lá cùng vị cay hơi nồng của ớt khô và ớt tươi. Đặc biệt là món cháo ếch ở đây chỉ được chế biến khi có khách gọi nên thịt ếch rất tươi ngon và đảm bảo. 
Địa điểm thưởng thức: khu Geylang
Giá tiền: SGD 15 - SGD20
Cháo ếch
2. Cơm gà Singapore thực chất có từ đảo Hải Nam (Trung Quốc) nhưng nó đã nhanh chóng trở thành món ăn dân tộc không thể thiếu khi nói đến ẩm thực Singapore vì vậy tên gọi quen thuộc vẫn là cơm gà Hải Nam. Trong món cơm gà này, điểm nhấn của hương vị chính là cách gà được luộc cùng một số gia vị thơm, cộng thêm mùi hương đặc biệt và nhẹ nhàng của dầu vừng. Đối với món cơm gà này, để được thơm ngon một cách trọn vẹn thì tất cả các thành phần phải đảm bảo chất lượng và bổ trợ cho nhau. 
Bạn có thể tìm thấy cơm gà tại các Hawker Center
Giá tiền: SGD 15- SGD20
Cơm gà Singapore
3. Cua Xốt Ớt - Hai phong cách chế biến thịt cua bể phổ biến rộng rãi nhất tại Singapore là dùng với sốt ớt, hơi có chút vị cà chua, cay cay ngọt ngọt hoặc là với sốt hạt tiêu đen. Cua bể sốt ớt thường được ăn kèm với bánh bao chiên dìm trong sốt tương ớt ngon tuyệt. Cua bể được chuẩn bị sắn sàng cho việc chế biến với 2 quy trình, luộc trước, sau đó thì rán mục đích để thịt cua không bị xát dính vào mai cua. Hiện nay, có rất nhiều kiểu nấu cua bể cũng trở nên rất thịnh hành như : cua bể sốt trứng ướp muối hoặc bún cua Singapore.
Cua Xốt Ớt
Những địa điểm bán Cua bể sốt ớt/ hạt tiêu ngon nhất:
Red House Seafood Restaurant: 68 Prinsep Street, Singapore 188661
No Signboard Seafood: 414 Geylang Singapore 389392
Long Beach Seafood: Blk 1018 East Coast Parkway, Singapore 449877
Crab Party: 98 Yio Chu Kang Road, Singapore 545576
Ban Leong Wah Hoe Seafood: 122 Casuarina Road, Singapore 579510.

4. Mì xào hay còn gọi là Hokkien Mee là một món ăn có nguồn gốc Trung Hoa, theo thời gian đã trở thành một món ăn truyền thống của người Singapore. Đây là món mỳ xào khô kết hợp giữa mỳ trứng và mỳ gạo đã được nấu chín qua nước luộc hải sản. Mỳ được xào với nước tương và các nguyên liệu kèm theo thường là thịt gà, mực, bánh cá, rau muống, tôm. Để gia tăng hương vị cho món ăn, các đầu bếp thường sử dụng nước mắm, dầu mè và tiêu trắng làm gia vị chính.
Mì xào hay còn gọi là Hokkien Mee
5. Chè + Kem Xoài Sing là thiên đường của các loại trái cây nhiệt đới đặc biệt là xoài và sầu riêng. Chính vì vậy có rất nhiều món ăn được chế biến từ hai loại quả này, sầu riêng thì hơi nặng mùi nên không phải ai cũng thích ăn, riêng xoài thì dành cho tất cả mọi người. Đặc biệt, món kem xoài, chè xoài bưởi thơm ngon là những đồ ăn vặt nên thưởng thức khi đến Sing.
Giá: 5-6 SGD
Địa chỉ: quán chè Desert First - Liang Seah
Liang Seah là một trong những phố ẩm thực ở Singapore, tập trung khá nhiều nhà hàng và thiên về người bản địa hơn, ít khách du lịch. Phố có cả quán Miss Saigon bán đồ Việt. 
Chè + Kem Xoài
6. Món mỳ Wanton Singapore có lẽ nhận sự ảnh hưởng từ ẩm thực Hồng Kông nhưng từ lâu đã trở thành một phần không thể tách khỏi trong nền văn hóa của Singapore. Đặc trưng kiểu món ăn của người Singapore là ăn “khô”, rưới lên một vài loại nước sốt ngọt nhẹ, vài lát thịt heo char siew- thịt heo nướng hoặc quay kiểu Trung Quốc, sủi cảo nhồi thịt heo với một bát soup nhỏ đặt bên cạnh. Cô bán hàng cũng sẽ hỏi nếu bạn muốn chút vị cay hay không. Với kiểu cay, mỳ sẽ được trộn đều với ớt, trong khi đó, kiểu không cay dành cho trẻ nhỏ sẽ được trộn với nước sốt cà chua. Sủi cảo có thể hoặc được chiên hoặc đi kèm trong món soup.
Những địa điểm bán Wanton Mee ngon nhất:

Fei Fei Wanton Mee: 62 Joo Chiat Place, Singapore 427785
Kok Kee Wanton Mee: 380 Jalan Besar, Lavender Food Square, #01-06, Singapore 209000 (cứ 3 tuần thì đóng cửa vào thứ Tư và thứ Năm )
Parklane Zha Yun Tun Mee House: 91 Bencoolen Street, #01-53, Sunshine Plaza, Singapore 189652
Món mỳ Wanton Singapore 
7. Mee Siam hay Mì Xiêm là một trong những món ăn phổ biến của Singapore và Malaysia. Mì được làm từ bún gạo, xào với nước xốt đặc trưng có vị chua ngọt của me, tôm khô, hỗn hợp gia vị, giá và đậu nành lên men. Ngoài phiên bản mì khô, Mee Siam còn được dùng như một món mì nước với nhiều nước xốt.
Mee Siam hay Mì Xiêm
8. Cơm tay cầm hay còn gọi là cơm niêu Singapore được nấu chín trong niêu đất, luôn nóng hổi, khói tỏa thơm phức, có thịt xá xíu và rau ăn kèm. Đặc biệt là lớp cháy giòn tan cuối niêu, ăn rất đã miệng.
Cơm tay cầm hay còn gọi là cơm niêu
9. Kway Chap - Món ăn này sử dụng nội tạng heo (dạ dày và ruột) om cho đến khi mềm trong nước tương và các loại thảo mộc cùng với thịt, tàu hủ, trứng luộc và bánh cá đôi khi có cả lưỡi và tai lợn. Món này ăn ngon nhất với kway (cơm tấm nhuyễn) trong nước hầm xương nhưng cũng khá ngon nếu ăn cùng với cơm trắng hoặc cơm khoai mỡ hoặc mì trắng. Nước tương ớt ngâm là loại nước chấm bắt buộc phải có để tăng thêm hương vị cho món ăn này.
Địa chỉ: Guan Kee ở Lô 211 #01-01, Toa Payoh Lorong 8; ĐT 9739 6960 
Kway Chap
10. Laska hay còn hiểu là bún nước, là món ăn phát triển từ các nhân tố ẩm thực Trung Quốc và Malaysia. Có hai loại bún nước Laska- Laska cà ri và Laska me chua (asam laska). Bún Laska cà ri được biết đến rộng rãi hơn tại Singapore, trong khi bún Laska me chua thì dễ thấy hơn tại những vùng đất của người Malaysia như Penang Laska. Thực tế, bún laska có hàng loạt những kiểu chế biến khác nhau với sự khác biệt trong nguyên liệu cá, nước dùng và ngay cả loại bún.

Bún Laska cà ri truyền thống Singapore sử dụng bún/ mì sợi, sữa dừa, đậu hũ chiên phồng, vài ba lát cá, tôm và sò huyết. Tùy theo sự điều chỉnh giá cả hoặc khẩu vị của từng người, suất ăn có thể có hoặc không có tôm và sò huyết. Một kiểu bún Laska độc đáo khác ở Singapore được biết đến là bún Katong Laska với sợi bún được cắt thành những đoạn ngắn vừa xúc và ăn bằng thìa. Hiện tại, vẫn còn rất nhiều cuộc tranh luận xung quanh kiểu chế biến nguyên bản của món Katong Laska.
Laska hay còn hiểu là bún nước
Những tiệm bún Laska ngon nhất:
328 Katong Laksa: 51/53 East Coast Road, Singapore 428770
Sungei Road Laksa: Blk 27 Jalan Berseh, #01-100 Singapore 200027
Janggut Laksa: 1 Queensway, Queensway Shopping Centre, #01-59, Singapore 149053

11. Popiah đến với Singapore bởi người nhập cư Triều Châu, và đã trở thành một trong những món ăn vặt được bày bán rất nhiều ở đường phố Singapore vào buổi sáng. Popiah là một loại bánh crepe mỏng được phủ đầy hải sản, thịt và rau quả trước khi được cuộn lại như chả giò, trông cực kỳ hấp dẫn.
Popiah
12. Nước trái cây, sinh tố ở Sing được chế biến từ nhiều loại hoa quả nhiệt đới tươi ngon. Bạn có thể tìm mua ở tất cả các Food Court
Nước trái cây, sinh tố
13. Bánh mì nướng Kaya là loại bánh mì được nướng bằng than, khi ăn sẽ được phết thêm kaya (một loại mứt dứa được làm từ trứng, sữa dừa và dứa). Đa số người dân Singapore đều rất thích bắt đầu buổi sáng của mình bằng bánh mì Kaya ăn kèm với trứng ốp la và một ly cà phê nóng cho bữa sáng.
Bánh mì nướng Kaya
Những địa điểm bán Bánh nướng Kaya ngon nhất:
Killiney Kopitiam: 67 Killiney Road, Singapore 239525
Chin Mee Chin Confectionery: 204 East Coast Road, Singapore 428903 (Không phục vụ vào các ngày thứ Hai)
Good Morning Nanyang Cafe: 20 Upper Pickering Street, Hong Lim Green Community Centre, Singapore 058284
Ya Kun Kaya Toast: 18 China Street #01-01, Far East Square, Singapore 049560 (Hiện nay có tới hơn 30 nhà hàng YaKun tại Singapore)
Cửa hàng Ya Kun Kaya Toast 
Chuỗi cửa hàng cà phê nổi tiếng Killiney Kopitiam.

IV. Ở đâu khi đến singapore

Bạn có rất nhiều lựa chọn nghỉ ngơi khi đến Singapore. Có thể ở phòng Dorm cho các dân phượt chính hiệu, ở cùng nhà người bản xứ, ở khách sạn với các chất lượng khác nhau tùy theo số tiền. 
+ Ở nhà người bản xứ:
Bạn có thể chọn ở khu River Valley, Orchad, China Town,...
Người dân Sing rất thân thiện và tốt bụng, hầu hết họ sử dụng được tiếng Anh, tuy nhiên một vài chủ nhà chỉ sử dụng được tiếng Trung. Các bạn có thể tìm hiểu và đặt phòng trên Airbnb.com để biết được thông tin, giá cả và quy định đặt phòng.
Giá tiền: khoảng SGD100 cho phòng riêng 2-3 người ở
Ở đâu khi đến singapore
+ Ở khách sạn, nhà nghỉ:
Các khách sạn đắt tiền thì không phải lo nghĩ gì chỉ cần book phòng là xong. Ngoài khách sạn đắt tiền ra, bạn có thể chọn cách nghỉ tại những phòng có giường tầng và ở ghép với người lạ quanh khu China Town hoặc Bugis thì sẽ tiết kiệm được kha khá chi phí.
+ Phòng Dorm và hostel:
Tại Singapore có rất nhiều các hostel có phong dorm nhỏ xinh cho các nhóm bạn đi du lịch cùng nhau.
Tìm đặt phòng tại: Agoda, Booking, Hotels, etc.

Giá tiền: dao động từ SGD70 trơe lên cho phòng riêng 2 người ở. Dưới SGD50 cho phòng ở ghép với người lạ 

Blogcamxuc.net/toidi.net

Đơn vị chia sẻ thông tin

  • Nhà Thuốc Thân Thiện - Friendly Pharmacy
  • Hotline: 0916893886 - 0856905886
  • Website: nhathuocthanthien.com.vn
  • Địa chỉ: Số 10 ngõ 68/39 đường Cầu Giấy, phường Quan Hoa, quận Cầu Giấy, Hà Nội

Nhận tin mới qua Email

  • Cập nhật tin tức hoàn toàn miễn phí qua Email
  • Đảm bảo an toàn thông tin của bạn
  • Nhận quà hàng tháng - Tri ân độc giả

Bài viết liên quan